Ο Μωυσής Κουλης ,ο είρωνας υπουργός μεταφορών Καραμανλής , η Κερατέως και όλη αυτή η νεοφιλελεύθερη συμμορία ( κυβέρνησης των αρίστων) θα μείνει στην ιστορία για τη λατρεία τους στην ελληνική νεολαία !Μιλάμε για σχέση έρωτας και στοργής!
Η κυβέρνηση αυτή έδιωξε όσους νέους μπορούσε ( ολοκληρώνοντας το έργο των προηγούμενων κυβερνήσεων) στο εξωτερικό. Άλλωστε η οικονομική της πολιτική αποσκοπούσε, για να ικανοποιήσει τους ξενοδόχους φίλους της, στη μετατροπή της Ελλάδας σε Ταϊλανδη της Ε.Ε (χωρα δηλαδή σεξοτουρισμού για αφιονισμένους ευρωπαίους τουρίστες αλλά και ανάπαυσης για Γερμανούς συνταξιούχους το καλοκαιράκι).Όπως επίσης και στο ξεπούλημα κάθε δημόσιας περιουσίας. Λογικό λοιπόν να μη θέλουν και πολλοί να μείνουνε εδώ. Τώρα φτάσαμε στο σημείο να τους ξεκληρίζουν στα Τέμπη με την εγκληματική τους «αδιαφορία».
Προηγήθηκε επίσης τα προηγούμενα χρόνια μια εξαιρετική σκληρή πολιτική καραντίνας (η πιο σκληρή στην Ευρώπη) που στράφηκε κυρίως εις βάρος των νέων που ήταν και αυτοί που είχαν τις λιγότερες συνέπειες στην περίπτωση νόσους από τη γρίπη. Αφού ο Κούλης δεν ήθελε να δώσει λεφτά για ΜΕΘ (τα έδωσε αντίθετα σε όπλα που απ’ ότι φάνηκε από τις εξελίξεις στη Τουρκία και τη «διπλωματία των σεισμών» αποδεικνύονται πλέον άχρηστες αγορές) αποφάσισε να καραντινιάσει και μπολιάσει όλη τη νεολαία χωρίς την άδεια της και να τη κατασυκοφαντήσει ταυτόχρονα μέσα από τα ΜΜΕ που ελέγχει σαν ανεύθυνη και άλλα τέτοια φαιδρά. Ταυτόχρονα η κομπανία του (δημοσιογράφοι, πολιτικοί κλπ) δεν έχουν σταματήσει να γλύφουν εδώ και 4 χρόνια τους 60 και άνω. Λογικό αφού αυτοί είναι οι ψηφοφόροι τους. Αλλά το παράκαναν…
Την ίδια ώρα άλλη δουλεία δεν έχουν οι δημοσιοκάφροι να μας πρήζουν με την τραπ και να συκοφαντούν τους πιτσιρικάδες λες και το 90 δεν άκουγε ο κόσμος black metal και gagnstar rap.Μιλάμε κήρυξαν τον πόλεμο στους νέους. Σαν να θέλουν να διώξουν και τους λίγους που έμειναν.
Ενώ λοιπόν τα ευρολαμόγια τριάντα χρόνια φάγανε ένα κάρο λεφτά και αφού διαφήμιζαν σαν μανιακοί τα επιδοτούμενα από την Ε.Ε έργα τους στις υποδομές και μεταφορές (!), φτάσαμε στο σοκαριστικό αυτό δυστύχημα. Ένα τραγικό γεγονός που αποκαλύπτει και στον πιο αγαθό μία σκληρή αλήθεια: Δεν τους νοιάζει και ποτέ δεν τους ένοιαζε τίποτα άλλο παρά μόνο πως να εξουσιάσουν ,πως να βολέψουν τους δικούς τους και πως να κάνουν κάποιο χατίρι στους ψηφοφόρους τους. Τόσα απλά. Αν τώρα έτυχε να είσαι στο τρένο του τρόμου, τι να κάνουμε η κυβέρνηση σε έγραψε εκεί που ξέρει. Δεν ήσουν ποτέ η προτεραιότητα. Αντίθετα η κυβέρνηση σου είχε κηρύξει πόλεμο. Γιατί είσαι φτωχός και νέος.
Τρια χρόνια μετά…ΖΑΜ φεστιβάλ. Τελευταία ταινία τότε το «Λυσσασμένες στα νύχια του τρόμου». Ταινία που μιλούσε για βία, ιους και για καραντίνες….Μια βδομάδα μετά επιβλήθηκε το πρωτο Λοκ νταουν!
Πάντα επίκαιροι επιστρέφουμε με τέσσερα αντιπολεμικά αριστουργήματα!
«Ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι” Μάρκος Αυρήλιος
ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΞΗΡΟΥΧΑΚΗ
Η πολιτική και η φιλοσοφία υπήρξαν στην αρχαιότητα άρρηκτα συνδεμένες. Άσχετα με το τι πιστεύουν πολλοί σήμερα. Έτσι η επίδραση του Πλάτωνα στην πολιτική σκέψη ακόμα και των ημερών μας είναι ίσως το πιο κατατοπιστικό παράδειγμα. Βέβαια δεν είναι το μόνο. Στον πραγματικότητα όπως θα δούμε οι φιλόσοφοι υπήρξαν πολλές φορές μαχητές στα πεδία μαχών ή στην κοινωνική αρένα. Η εικόνα του φιλοσόφου σαν αποκομμένου διανοούμενου από την κοινωνική πολιτική πραγματικότητα είναι θεωρώ δημιούργημα μεταγενέστερων χρόνων. Στην πραγματικότητα οι φιλόσοφοι τότε ζούσαν επικίνδυνα (πραγμάτωναν το ζην επικινδύνως που μας προέτρεπε και ο Νίτσε). Ο Σωκράτης πχ είχε πολεμήσει αρκετές φορές και μάλιστα το 422 π. Χ. στη μάχη της Αμφίπολης πολέμησε με γενναιότητα και έσωσε τη ζωή του Αλκιβιάδη .Η φιλοσοφία του κρίθηκε επικίνδυνη για την πολιτική ζωή της Αθήνας (κατηγορήθηκε ότι “διέφθειρε τους νέους” και πράγματι κάποιοι από τους μαθητές του είχαν στραφεί ενάντια στην αθηναϊκή δημοκρατία) και αποφασίστηκε η εκτέλεση του. Η στάση του όμως όπως την παρουσιάζει ο Πλάτων σαν πολιτική αυτοκτονία καθώς θα μπορούσε να δραπετεύσει, αποτέλεσε έμπνευση τόσο για την αρχαιότητα όπως θα δούμε με τους στωικούς, όσο και στη σύγχρονη εποχή με την παθητική αντίσταση που παρουσίασε ο Γκάντι , οπαδός του Σωκράτη. Θα δούμε στη συνέχεια και άλλες σημαντικές περιπτώσεις, χωρίς βέβαια να εξαντλήσουμε το θέμα.
ΚΥΛΩΝΕΙΟΙ ΕΝΑΝΤΙA ΣΤΟΥΣ ΠΥΘΑΓΩΡΕΙΟΥΣ
O Πυθαγόρας (580 π.Χ. – Μεταπόντιο, 496 π.Χ.) μια σημαντική μορφή της αρχαιότητας έχει στις μέρες μας σχεδόν αγιοποιηθεί. To ίδιο βέβαια είχε συμβεί και στην αρχαιότητα .Ενδεικτικά αναφέρω ότι οπαδός του σε φιλοσοφικό και πολιτικό επίπεδο υπήρξε ο Πλάτωνας ,η επίδραση του οποίου στις μέρες μας είναι ακόμα μεγάλη Τα επιτεύγματα του Πυθαγόρα σαν μαθηματικού και φιλόσοφου είναι πολύ γνωστά και έτσι δε θα επεκταθούμε στο σύνολο του έργου του. Θα αναφέρουμε ενδεικτικά ότι δημιούργησε φιλοσοφικό και θρησκευτικό κίνημα στην αρχαιότητα (πυθαγόρειο τάγμα) που απέδιδε πολύ μεγάλη σημασία στα Μαθηματικά. Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι η κατανόηση των αριθμών οδηγεί στην κατανόηση του σύμπαντος. Επίσης πίστευαν πως η ψυχή δε χάνεται με τον θάνατο, (μετενσάρκωση) .Το πυθαγόρειο τάγμα εμφάνιζε χαρακτηριστικά ενός μοναστικού τάγματος και κάποιοι ισχυρίζονται ότι το τάγμα είχε υιοθετήσει ακόμα και στολή.
Αυτό που δεν είναι πολύ γνωστό στις μέρες μας είναι η πολιτική δράση των Πυθαγορείων (ενώ το πυθαγόρειο θεώρημα είναι πασίγνωστο) .Το περίφημο τάγμα λοιπόν δημιουργήθηκε από τον Πυθαγόρα όταν ο τελευταίος έφτασε στον Κρότωνα της Ιταλίας. Αφού εντυπωσίασε τους κατοίκους της πόλης (και απέκτησε πολλούς οπαδούς από τα γύρω μέρη) η ομάδα του έκτισε ένα τεράστιο οίκημα το Ομακοείον (πυθαγόρεια σχολή) . Τις δε περιουσίες τους, οι οπαδοί τις έθεταν σε κοινή χρήση (κοινοκτημοσύνη) και συγκατέλεγαν τον Πυθαγόρα μεταξύ των Θεών. Αυτό που δε πρέπει να μας διαφεύγει είναι ότι ο Πυθαγόρας ήθελε να εξουσιάσει. Έτσι σταδιακά απόκτησε τον έλεγχο του Κρότωνα. Όπως έλεγε “με κάθε τρόπο πρέπει να διώχνεται και να καυτηριάζεται με φωτιά, και με σίδερο και με άλλες επινοήσεις η αρρώστια από το σώμα, η πολυτέλεια από την κοιλιά, η επανάσταση από την πόλη, η διχόνοια από το σπίτι και απ’ όλα μαζί η αμετρία”. Μπορούμε να φανταστούμε λοιπόν πως κυβερνούσαν οι Πυθαγόρειοι. Aυτή η πολιτικοθρησκευτική αδελφότητα εξαπλώθηκε και σ’ άλλες πόλεις της Kάτω Iταλίας όπου κατάφερε και εκεί να ασκεί εξουσία. Οι οπαδοί του Πυθαγόρα πίστευαν ότι την πολιτική εξουσία πρέπει να την ασκούν οι άριστοι (δηλαδή οι ίδιοι οι Πυθαγόρειοι). Βέβαια αυτό δεν κράτησε για πάντα. Εδώ υπάρχουν δυο εκδοχές για τη συνέχεια. Η μια (αυτή που αποδέχονται οι οπαδοί και θαυμαστές του Πυθαγόρα) υποστηρίζει ότι ο Kύλων, γόνος μιας από τις παλιές οικογένειες του Kρότωνα, πλησίασε τον Πυθαγόρα και του ζήτησε να συμμεριστεί τον πυθαγόρειο τρόπο ζωής. Ο φιλόσοφος όμως τον απέρριψε, με αποτέλεσμα ο φθόνος του Κυλων να κινήσει τα γεγονότα. Σε αυτή την εκδοχή τα νήματα κινεί η ανάγκη για εκδίκηση του ταπεινωμένου Κύλων. Η άλλη εκδοχή υποστηρίζει (άσχετα αν η απόρριψη του Κύλων έχει ιστορική βάση ή όχι) ότι τα βαθύτερα κίνητρα ήταν η σύγκρουση των δημοκρατικών εναντίον των (αριστοκρατικών) Πυθαγόρειων. Ο Κύλωνος ήθελε να μεταβάλει το πατροπαράδοτο πολίτευμα του Κρότωνος που όριζε ορισμένο αριθμό πολιτών με το δικαίωμα να συμμετέχουν στην εκκλησία του δήμου (οι «χίλιοι»). Ο Κύλων ήθελε να συμμετέχουν όλοι, όμως, σε αυτά του τα σχέδια εναντιώθηκαν οι Πυθαγόρειοι .Σύμμαχος του ήταν και ο Νίνων που παρουσίασε την φιλοσοφία των Πυθαγορείων ως συνωμοσία εναντίον των πολλών. Θεωρούσε ότι όπως οι πυθαγόρειοι δεν επέτρεπαν στο λαό να ασκεί τα δημοκρατικά του δικαιώματα έτσι και ο λαός είχε δικαίωμα να μην αφήσει εκείνους να τα ασκούν:” Ώστε δεν αρμόζει να αφήνουν αυτούς να ομιλούν, οποιαδήποτε στιγμή εκείνοι με την δύναμη τους εμπόδιζαν τους άλλους να ακούνε. “Περιττό να πώ ότι με βάση την πρώτη εκδοχή οι ταπεινωμένοι και γεμάτο φθόνο Κυλωνιστές ήθελαν να αυξήσουν το μέγεθος του δήμου ώστε να μπορούν να τον εξαγοράζουν και να ασκούν δημαγωγία. Όπως και να έχει, ενας οργισμένος όχλος “φθονερών” Κροτωνιστών της εποχής (σύμφωνα πάντα με τους οπαδούς του Πυθαγόρα του τότε αλλά και του σήμερα) και κατ’ άλλους, μέλη του ρεύματος των δημοκρατικών υπό τον Κύλωνα περικύκλωσε τη Σχολή κι όλοι μαζί εισέβαλαν έσφαξαν τους οπαδούς του Πυθαγόρα. Διωγμοί Πυθαγορείων έγιναν και σ’ άλλες πόλεις της Kάτω Iταλίας. O ίδιος ο Πυθαγόρας αναγκάστηκε να φύγει από τον Κρότωνα και λίγο αργότερα πέθανε. Οι θαυμαστες του Πυθαγόρα υποστήριξαν ότι η εξουσία του τελευταίου ήταν άριστη και ο φθόνος τα κατάστρεψε όλα . Οι οπαδοί της δημοκρατίας από την άλλη δε μπορούσαν να δεχθούν να τους εξουσιάζουν “άριστοι”. Σε όποια και από τις δυο εκδοχές και να καταλήξει κάποιος να πιστεύει καθοδηγείται από την ιδεολογία του. Το ίδιο συμβαίνει τώρα όπως και τότε.
ΣΤΩΙΚΟΙ
Στην Πολιτεία του Ζήνωνα (μια συνειδητή αντίδραση στην πλατωνική Πολιτεία ) δεν υπάρχουν ιεραρχίες και εξουσία. Στην πολιτεία δεν έπρεπε να κτίζονται ιερά στους θεούς (τον θεό πρέπει να τον έχουμε μέσα στον νου).Δεν θα χρειάζονται ούτε νομίσματα αφού όλοι θα τα μοιράζονται όλα με όλους. Εξάλλου, όπως παρατηρεί ο Πλούταρχος, η Πολιτεία του Ζήνωνος προάγει τον κοσμοπολιτισμό. Οι άνθρωποι δεν θα κατοικούν σε χωριστές πόλεις-κράτη αλλά θα είναι όλοι «συνδημόται» και «συμπολῖται». Σύμφωνα με τον Πιοτρ Κροπότκιν οι στωικοί, με κορυφαίο τον Ζήνωνα, «αποστρέφονταν την παντοδυναμία του κράτους, την επέμβασή του και τον κρατισμό και διακήρυσσαν την κυριαρχία του ηθικού νόμου του ατόμου». Έτσι σύμφωνα με τον Κροπότκιν, ο Ζήνων ήταν ο καλύτερος υπέρμαχος της αναρχίας στον αρχαίο κόσμο. Ζητούσε την κατάργηση του κράτους που καταλύει την ελευθερία του πολίτη. Ο στωικισμός του οποίου δημιουργός υπήρξε ο Ζήνων ανάγει σε μέγιστο σκοπό την αρετή. Επίσης ο στωικός δε θέλει να βλάπτει το συνάνθρωπο του. Ο στωικός αποδέχεται τον κόσμο γύρω του αλλά δεν εξαρτάται από αυτόν. Ζει ατάραχα μέσα του ενώ και σε αντίθεση με τους επικούρειους, συμμετέχει στην κοινωνική ζωή. Βέβαια αν και δεν ήταν ενάντια στην πολιτική κάποιοι προτιμούσαν να απέχουν σαν μια διαμαρτυρία στην πολιτική ζωή της εποχής τους. Άλλοι όμως επέλεξαν να συμπορευτούν με άτομα με εξουσία και να τους επηρεάσουν προς μεταρρυθμιστικό έργο: “ο μαθητής του Ζήνωνα Περσαίος που άσκησε κριτική στους Νόμους του Πλάτωνα, διαδραμάτισε πολιτικό ρόλο προσφέροντας τις υπηρεσίες του στον Αντίγονο και πέθανε ηρωικά. Ο άλλος μαθητής του, ο Σφαίρος, πήγε στη Σπάρτη και ίσως και στην Αίγυπτο στον Πτολεμαίο Φιλοπάτορα και έμεινε στην ιστορία για τη συμβολή του στις τολμηρές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις του βασιλιά της Σπάρτης Κλεομένη, τον καιρό που η Σπάρτη προσπαθούσε να διατηρήσει την αυτονομία της… Από τη στιγμή που οι Ρωμαίοι άρχισαν να γίνονται ευαίσθητοι στην ελληνική παιδεία και τις αξίες της, τον καιρό της ακμής της Μέσης στοάς με τις λαμπρές μορφές του Παναίτιου, του Ποσειδώνιου και του Κάτωνα, κάθε επώνυμος Ρωμαίος που σεβόταν τον εαυτό του είχε ως σύμβουλο και κάποιο στωικό φιλόσοφο.” (Μυρτώ Δραγώνα/Μονάχου στο kostasbeys.gr). Ηταν γενικό φαινόμενο από την άλλη στωικοί να αντιταχθούν στην ρωμαϊκή εξουσία . Ο Κατωνας ο νεότερος θεωρούνταν ρωμαικο αντίγραφο του Σωκράτη (οχι υποτιμητικά) μισούσε παθολογικά τη διαφθορά και υπερασπίστηκε τη ρωμαίική δημοκρατία. Μετα την ήττα από τον Καίσαρα αυτοκτόνησε. Πολλοί στωικοί (πχ Tarasea Paetus,Helvidius Priscus και άλλοι) υπήρξαν θύματα της ρωμαϊκής απολυταρχίας καθώς πίστευαν στο ιδεώδες της ελευθερίας της συνείδησης και της γνώμης. Το τίμημα για να μείνουν πιστοί στα ιδεώδη τους υπήρξε η αυτοκτονία (με πρότυπο πάντα το Σωκράτη και τον Κάτωνα).
Βέβαια ένα κίνημα που στην αρχή του είχε αναρχικά στοιχεία όπως υποστήριξε ο Κροπότκιν έφτασε να έχει οπαδό του στη θέση του αυτοκράτορα. Ο Μάρκος Αυρήλιος ( 26 Απριλίου 121 – 17 Μαρτίου 180) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας και θεωρείται επίσης ως ένας από τους σημαντικότερους στωικούς φιλοσόφους.
Σαν στρατηγικός νους θεωρείται σπουδαίους καθώς νίκησε την Παρθική Αυτοκρατορία και διάφορα γερμανικά φύλα. Ο Μάρκος Αυρήλιος έγραψε το “Έις εαυτόν” κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του ένα κλασικό έργο της στωικής φιλοσοφίας .
ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ Κινήματα που σάρωσαν τον αρχαίο κόσμο εμφανίστηκαν στην Ιουδαία για να εξαπλωθούν αλλού. Η αλληλεπίδραση των αρχαίων ελληνικών φιλοσοφικών ρευμάτων (πλατωνισμός, νεοπλατωνισμός και στωικισμός) με τον ιουδαϊσμό δημιούργησε ένα εκρηκτικό επαναστατικό κοκτέιλ . Οι γνωστικοί υπήρξαν κίνημα χωρίς κεντρικό συντονισμό ή συγκεντρωτικό ιερατείο, το οποίο εκριζώθηκε έως τον πέμπτο αιώνα από την επίσημη χριστιανική Εκκλησία και τον ρωμαϊκό Στρατό όταν πλέον η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε θεσπίσει ως κρατική θρησκεία τον χριστιανισμό. Υπάρχει η θεωρία ότι ο Γνωστικισμός και ο Χριστιανισμός αναπτύχθηκαν παράλληλα, βασισμένοι σε κοινές πηγές. Άλλοι υποστηρίζουν ότι ο γνωστικισμός προηγήθηκε με κάποια πρώιμη μορφή του. Οι γνωστικοί πίστευαν ότι η ύλη δίπλα μας και ο ανθρώπινος πολιτισμός είναι δημιούργημα του Σατανά. Η απόρριψη του κόσμου γύρω μας οδηγεί στη λύτρωση και στον πραγματικό θεό (΄μέσω της γνώσης). Για τους Γνωστικούς υπάρχουν δύο θεοί: ο κακός (αυτός της Παλαιάς Διαθήκης) και ο καλός (που μας είναι άγνωστος αλλά έχει δημιουργήσει την ανθρώπινη ψυχή). Εύκολα συνάγεται ότι σύμφωνα με αυτή τη θεώρηση οι υπηρέτες του θεού της παλιάς διαθήκης είναι στην ουσία υπηρέτες του Διαβόλου! Στοιχεία στωικισμού υπάρχουν και στο πρωτοχριστιανισμό (άλλωστε δε πρέπει να μας διαφεύγει το φλερτ των χριστιανών της εποχής προς τους στωικούς, το παράδειγμα του Απόστολου Παύλου είναι χαρακτηριστικό καθώς προσπαθούσε να προσεταιριστεί στωικούς). Οι χριστιανοί τα πρώτα χρόνια (που εφάρμοζαν τον κοινοβιακό τρόπο ζωής ) ήταν επαναστάτες γι’ αυτό και διώχθηκαν από το κράτος. Στο τέλος όμως και μετά από κάποιους αιώνες οι πιο συντηρητικοί από αυτούς κυριάρχησαν όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος έγινε ο πρώτος χριστιανός αυτοκράτορας στις αρχές του 4ου αι και προώθησε το χριστιανισμό εις βάρος των άλλων θρησκειών. Η διαφορά τους από τους στωικούς ήταν ότι κυριάρχησαν μόνιμα και επέβαλαν το δόγμα τους σε όλους τους υπηκόους του Βυζαντίου. Όχι βέβαια χωρίς αντίσταση. Εξεγέρσεις και επαναστάσεις ξεσπούσαν και στο Βυζάντιο. Ενδεικτικά αναφέρω τους Παυλικιανούς όσο και τους Βογομίλους που ιδεολογικά εμπνεύστηκαν από το γνωστικισμό και επιδίωκαν μία επιστροφή στον πρωτοχριστιανικό κομμουνισμό. Για περισσότερα διαβάστε το άρθρο μας “Βυζάντιο και επανάσταση” (Βυζάντιο και Επανάσταση – elaliberta.gr ). Βέβαια οι ιδέες των αρχαίων φιλοσόφων επηρέασαν διαχρονικά την πορεία της ανθρωπότητας (αναγέννηση,διαφωτισμός,γαλλική επανάσταση κλπ) και ,συνεχίζουν με τον ένα ή άλλο τρόπο να ασκούν πολιτική επιρροή μέχρι τις μέρες μας ( πχ κινήματα άμεσης δημοκρατίας κλπ). Και αυτό γιατί η φιλοσοφία ήταν (και κατα βάθος είναι άσχετα με τι νομίζουν οι πολλοί) και πολιτική σκέψη και δράση.
Bιβλιογραφία Μυρτώ Δραγώνα/Μονάχου στο kostasbeys.gr https://en.wikipedia.org/wiki/Diversity_of_tactics Howard Zinn, Disobedience and Democracy: Nine Fallacies on Law and Order (South End Press edition, 2002) Πυθαγόρας, Χρυσά έπη, εκδόσεις αιωρα Προσωκρατικοί Άπαντα, Πυθαγόρας ,εκδόσεις Κάκτος
Ένα παράδειγμα που είχαμε αναφέρει λοιπόν στο παλιότερο άρθρο είναι η επίδραση που είχε ο λοιμός των Αθηνών στον Πελοποννησιακό πόλεμο: «Η γεωπολιτική σημασία του λοιμού ήταν τεράστια και αναφέρεται και από το Θουκυδίδη αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων. Πρώτο εξαφάνισε περίπου 100000 Αθηναίους…πολλούς από τους οποίους η πόλη της Αθήνας στερήθηκε στη συνέχεια στις μάχες του πολέμου (τόσο τους οπλίτες όσο και αυτούς που μελλοντικά θα μπορούσαν να στρατευθούν) . Πέρα από τον ίδιο τον Περικλή, ένα μεγάλο μέρος της ηγεσίας, των στρατιωτικών δυνάμεων στόλου και ξηράς πέθανε επίσης, και η εξουσία στην πόλη αναλήφθηκε από διάφορους αντικαταστάτες τους οποίους ο Θουκυδίδης χαρακτηρίζει ως ανίκανους και αδύναμους. Δεν είναι δύσκολο λοιπόν να μαντέψουμε ότι σαν συνέπεια αυτού του ξεκληρίσματος και του ερχομού στο προσκήνιο νέων δυνάμεων είχαμε την αλλαγή της στρατηγικής των Αθηναίων με την οποία όμως είχαν γνωρίσει τα μεγαλεία του χρυσού αιώνα.»
Όμως μήπως τελικά (και αναθεωρώντας πιθανώς και τον εαυτό μου σαν συγγραφέα του παραπάνω) δεν ήταν η ίδια η πολιτική του Περικλή που προκάλεσε αυτό το ξέσπασμα του λοιμού ή που επιδείνωσε μια κατάσταση που ίσως υπήρχε έτσι και αλλιώς ?
Ο Περικλής τα χρόνια που προηγήθηκαν αυτά του πολεμου ακολούθησε σαν στρατηγός επιφυλακτική πολιτική και απεφευγε τα πολλά ρισκα συμβάλλοντας στην εδραίωση (χρυσό αιώνα) των αθηνων.Οσο αφορα τον πελοποννησιακό πολεμο είχε θέσει τις βάσεις της συγκεκριμένης στρατηγικής (αμυντικής) που θα ακολουθούσε η Αθήνα, επειδή πίστευε ότι οι σπαρτιάτες ήταν πιο δυνατοί στη στερια.Ειχε σκοπό με τον πανίσχυρο στόλο να νικήσει τον πόλεμο προκαλώντας με τον τελευταίο επιδρομές στη Σπάρτη και στους Συμμάχος της.Η Σπάρτη δεν είχε ισχυρό στόλο και έτσι όσο η Αθήνα κυριαρχουσε στη θάλασσα και αμυνόντανε στη στεριά, η τροφοδοσία της θα γινόταν απρόσκοπτα μέσω των θαλασσίων οδών ακόμα και αν η πόλη της Αθήνας πολιορκούνταν . Πίστευε ο Περικλής ότι αν εισέβαλλαν οι εχθροί στην Αττική θα μεταφερόταν μέσα στα τείχη όλος ο πληθυσμός της υπαίθρου που θα άντεχε στην πολιορκία (όπως ήδη ανάφερα η Αθήνα δεν είχε πρόβλημα με την τροφοδοσία της λόγω του στόλου της).Οι σπαρτιάτες όμως που είχαν πανίσχυρο στρατό δεν είχαν άλλη επιλογη παρα να επιτεθούν. Έτσι εισέβαλλαν τελικά στην Αττική. Οι Αθηναίοι τελικά άντεξαν? Είχε δίκιο ο Περικλής?
Αν και και από την πλειοψηφία των ειδημόνων θεωρείται μεγάλος στρατηγός, οι πρώτοι του χαρίζονται αρκετά καθώς παραβλέπουν το θέμα του λοιμού και δε βλέπουν έτσι τη συνολική εικόνα. Την δεύτερη φορά λοιπόν που οι Σπαρτιάτες εισέβαλαν και εξαιτίας του συνωστισμού που προκλήθηκε στην πόλη (λόγω των γεωπολιτικ΄ών επιλογών του Περικλή) ξέσπασε ο λοιμός που τσάκισε τον πληθυσμό. Οι σπαρτιάτες αποχώρησαν τελικά για να μη κολλήσουν…..Ίσως λοιπόν η στρατηγική του Περικλή να ήταν σωστή αν αφήναμε έξω από τη συζήτηση τον λοιμό (που όμως προκάλεσε βέβαια η ίδια αυτή η στρατηγική…).Σε αυτό το σενάριο εναλλακτικής ιστορίας είναι πολύ πιθανών οι Αθηναίοι να ήταν νικητές. Με τα εάν όμως δε γράφεται ιστορία!
Αφορμή γι’αυτό το άρθρο βέβαια στάθηκε μια πολύ καλή συνέντευξη για το History magazine (τεύχος 20) της Μόνικα Γκρην για τον Μαύρο θάνατο. Σε αυτό η Γκρην υποστηρίζει ότι η πανούκλα υπήρχε από τα αρχαία χρόνια. Είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα που προκάλεσε τις διάφορες εκρήξεις της τελικά. Ερευνώντας την πανδημία του 13ου αι. («Μεγάλη Έκρηξη«) καταλήγει στα εξής συγκλονιστικά συμπεράσματα. Ο ναυτικός πολιτισμός που ήταν τότε κυρίαρχος είχε κυρίαρχο χαρακτηριστικό του το εμπόριο σιτηρών .Όμως τα τρωκτικά αγαπούσαν τα αμπάρια που ήταν γεμάτα σιτηρά. Οι πόλεις λοιπόν της Ευρώπης ήταν μοιραία γεμάτες αρουραίους και σιτηρά σαν αποτέλεσμα του εμπορίου.
Ταυτόχρονα οι Μογγόλοι ξεκίνησαν την επέλαση τους. Η Γκρην θεωρεί οτί μαζί τους κουβάλησαν από το σημερινό Κιργιστάν τα στελέχη της πανούκλας που σχετίζονται με τη μαρμότα. ΟΙ συνέπειές ήταν συνταρακτικές για τους Ευρωπαίους καθώς οι πόλεις τους ήταν ήδη γεμάτες τρωκτικά λόγω του θαλασσίου εμπορίου και η πανούκλα εξαπλώθηκε ραγδαία. Έτσι οι γεωπολιτικές κινήσεις της εποχής (θαλάσσιες μεταφορές, πόλεμος, κατακτήσεις κλπ) προκάλεσαν το ξέσπασμα του Μαύρου Θανάτου.
Όσο αφορά τον Κορωνοϊό η παγκοσμιοποίηση και η ραγδαία αύξηση των μετακινήσεων που αυτή επέτρεψε, βοήθησαν στην εξάπλωση του. Ακόμα ΄όμως και η γέννηση του οφείλεται σε γεωπολιτικά αίτια (είτε ξέφυγε από εργαστήρι στη Γioυχαν όπου προφανώς προοριζόταν για μελλοντικό βιολογικό όπλο, είτε προήλθε από την ανελέητη οικονομική εξάπλωση του ανθρώπου εις βάρους της φύσης και την μοιραία επαφή του με άγνωστους ιους)
Επιστρέφοντας στο συμπερασμα του προαναφερθέν άρθρου μας: Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι όπως και να δημιουργούνται οι φυσικές καταστροφές/πανδημίες (σίγουρα δεν είναι όλες οι καταστροφές ανθρωπογενείς) οι πολιτικές δυνάμεις έχουν την τάση να τις εκμεταλλεύονται. Όπως οι σπαρτιάτες που τελικά νίκησαν και ένας λόγος ήταν ο λοιμός έτσι και τα κράτη τα σημερινά που ανταγωνίζονται ποιος θα βγει από πάνω στην κούρσα για την κορυφή έχουν ανάμεσα στα όπλα τους και τις φυσικές καταστροφές.
Βέβαια υπάρχει και ο εσωτερικός εχθρός .Σε άλλο παλιότερο άρθρο μιλήσαμε για το θέμα: https://ikariologos.gr/o-koronoios-stin-ypiresia-tis-eksoysias/. Στις Ο6’/Ο7/2Ο22 με ΦΕΚ η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι στην ουσία οι πολίτες της χώρας της είναι κατώτεροι από τους τουρίστες (οι οποίοι σε αντιδιαστολή με τους πρώτους δε θα μπαίνουν σε καραντίνα αν νοσήσουν! ).Μιλάμε για απίστευτα πράματα. Ο Κορονοίος στην υπηρεσία της εξουσίας.
Τέλος πάντων. Όπως και να έχει η απειλή για τη υγεία και οι γεωπολιτικές εξελίξεις πάνε χερι χερι από τα αρχαία χρόνια. Υπάρχει μια αλληλεπίδραση στην υγεία των ανθρώπων και στον ανταγωνισμό για εξουσία που χαρακτηρίζει την πορεία της ανθρωπότητας μέχρι τις ημέρες μας.
«…Ζουν από την εργασία των χεριών τους (οι αγρότες) και είναι ηθικά ρυθμισμένοι από την εργασία αυτή, που βάζει μέσα τους ένα ενστικτώδης μίσος για όλα τα προνομιούχα παράσιτα του κράτους και για όλους τους εκμεταλλευτές της εργασίας….καθώς είναι άνθρωποι του μόχθου (οι αγρότες), μοιράζονται κοινά συμφέροντα με τους εργάτες των πόλεων, από τους οποίους είναι χωρισμένοι μόνο μέσω των προκαταλήψεων τους». – Bakunin.
Ο Μαρξ δε θεωρούσε τους αγρότες και τους εργάτες γης ισχυρό επαναστατικό δυναμικό σε αντίθεση με τους βιομηχανικούς προλετάριους, τους οποίους θεωρούσε την πρωτοπορία της επανάστασης. Αντίθετα ο Μπακούνιν πίστευε ότι οι εργάτες των πόλεων έπρεπε να ενωθούν με τους αγρότες και τους εργάτες γης για τον σκοπό της επανάστασης. Στο φτωχό κόσμο της υπαίθρου αυτός έβλεπε τη δυνατότητα της ανατροπής και της δημιουργίας μίας αταξικής κοινωνίας. Ο Μπακούνιν διαφώνησε λοιπόν με τον Μαρξ για αυτό το θέμα και δεν ήταν η μοναδική τους διαφωνία στην οποία ο Μπακούνιν θα δικαιωνόταν από την ιστορία.
Στον εμφύλιο που ακολούθησε την οκτωβριανή επανάσταση λοιπόν, οι μπολσεβίκοι υποτίμησαν τους αγρότες και τη βοήθεια που οι τελευταίοι θα μπορούσαν να παρέχουν στις επαναστατικές προσπάθειες ενάντια στους λευκούς αντεπαναστάτες.
Οι Μπολσεβίκοι αντίθετα στρέψανε τις τεράστιες μάζες της αγροτιάς κατά τη διάρκεια των ετών του «Πολεμικού Κομμουνισμού» (από το 1918 ως το 1921) εναντίον τους, κυρίως λόγο των επιτάξεων των σιτηρών.
Η εξέγερση στο Tambov, της οποίας ηγήθηκε ο σοσιαλοεπαναστάτης Antonov και στην οποία συμμετείχαν αναρχικοί και σοσιαλοεπαναστάτες, έλαβε χώρα μεταξύ 1920 και 1921. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες εξεγέρσεις που αμφισβήτησαν το καθεστώς των μπολσεβίκων κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφύλιου πολέμου. Η εξέγερση έλαβε χώρα στις επικράτειες των σημερινών Tambov Oblast και μέρος του Voronezh Oblast. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και την εξέγερση των Μαχνοβίτων στην Ουκρανία που έγινε υπό τη καθοδήγηση του Νέστωρ Μάχνο. Στην πλειοψηφία τους οι Μαχνοβίτες ήταν αγρότες που ασπάστηκαν τα αναρχικά πιστεύω. Αφού αρχικά οι Μαχνοβίτες συμμάχησαν με τους Μπολσεβίκους, συγκρούστηκαν και νίκησαν τους αντεπαναστάτες λευκούς. Όταν όμως οι Μπολσεβίκοι προσπάθησαν να τους καταστείλουν συγκρούστηκαν και με αυτούς αλλά τελικά οι Μαχνοβίτες ηττήθηκαν.
Οι παραπάνω εξεγέρσεις σε συνδυασμό με την εξέγερση των ναυτών στην Κρονστάνδη το 1921 απείλησαν σοβαρά την Μπολσεβίκικη εξουσία. Μάλιστα αυτές οι εξεγέρσεις (που ονομάστηκαν η Τρίτη επανάσταση) είχαν καθαρά αριστερό ή και αναρχικό χαρακτήρα παρά τα αντίθετα που λέγανε γι αυτές οι μπολσεβίκοι (πχ κατηγορούσαν τους εξεγερμένους σαν φιλοτσαρικούς,ευκατάστατους αγρότες, ληστές κλπ). Τελικά το μπολσεβίκικο κόμμα εκτός από τη συκοφαντία μεταχειρίστηκε όλα τα μέσα (μάλιστα στους αγρότες της εξέγερσης του Tambov ο ερυθρός στρατός έριξε χημικά αέρια!), ενώ μετά την εδραίωση του στην εξουσία όλοι οι επαναστάτες που μέχρι τότε του είχαν αντισταθεί κατασυκοφαντήθηκαν από τη σοβιετική ιστοριογραφία σαν λευκοί, κουλάκοι, προδότες κλπ.
Αγρότες και εργάτες γης επίσης στελέχωσαν σε μεγάλους αριθμούς τη CNT-FAI στην Ισπανία που υπήρξε μία από τις ισχυρότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις της Ισπανίας και πολέμησε το Φράνκο και το φασισμό στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου (1936-1939). Αλλά και όπου αλλού υπήρχαν ισχυρά αναρχικά αντάρτικα οι αγρότες έπαιρναν τα όπλα πρόθυμα στο όνομα της αναρχίας και της κολεκτιβοποίησης (πχ οι Ζαπατίστας στη διάρκεια της μεξικάνικης επανάστασης).
Φαίνεται ότι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι το όραμα του Μπακούνιν για ένοπλες αγροτικές αναρχικές εξεγέρσεις που μαζί με τις εξεγέρσεις των προλετάριων των πόλεων θα άνοιγαν το δρόμο για την κοινωνική επανάσταση έπαιρνε σάρκα και οστά. Η κοινωνική επανάσταση τελικά δεν έγινε, όμως δεν είναι και λίγα τα ιστορικά συμβάντα που μας θυμίζουν ότι κάποιοι κάποτε προσπάθησαν να σκοτώσουν τον καπιταλισμό και την εξουσία. Ένα παράδειγμα είναι η εξέγερση της Παταγονίας.
Η Παταγονία καταλαμβάνει το νοτιότερο τμήμα της Νότιας Αμερικής και βρίσκεται στις νότιες περιοχές της Αργεντινής και της Χιλής. Σημαντική για την οικονομία της αργεντίνικης Παταγονίας υπήρξε η κτηνοτροφία. Η κτηνοτροφία γνώρισε τη μέγιστη ανάπτυξή της κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όμως η πτώση στις τιμές μαλλιού παγκόσμια θα ανάτρεπε τα δεδομένα, καθώς αυτή η πτώση προκάλεσε το 1920 κρίση στην εκτροφή προβάτων στην Παταγονία, κρίση που οδήγησε στην εξέγερση. Αναρχικοί και άλλοι συνδικαλιστές οργάνωσαν το φτωχό εργαζόμενο κόσμο σε αγώνες ενάντια στους μεγαλοτσιφλικάδες. Αντιμετώπισαν τη βάρβαρη καταστολή που κορυφώθηκε με τη δολοφονία 1.500 απεργών το 1921-22 σε μία από τις πιο βάρβαρες σφαγές στην αργεντίνικη ιστορία.
Ηγέτης της εξέγερσης ήταν ένας ισπανός αναρχικός, ο Αντόνιο Σότο, ενώ πάνω από 4.000 άτομα, άνδρες και γυναίκες, συμμετείχαν. Μάλιστα εκεί δημιουργήθηκε η πρώτη Ελεύθερη Κομμούνα της Παταγονίας (για δυο βδομάδες) που αποσκοπούσε στην αυτοδιαχείριση των εξεγερμένων, την οποία οι ίδιοι ονόμασαν Σοβιέτ. Στα επαναστατικά αυτά γεγονότα πρωτοστάτησαν μετανάστες που αποτέλεσαν την πλειοψηφία των εξεγερμένων.
Το χρονικό της εξέγερσης έχει ως εξής. Η κρίση και η φτώχεια οδήγησαν τους εργαζόμενους σε εξέγερση στην οποία σκοτώθηκαν αστυνομικοί και έτσι κηρύχτηκε κατάσταση έκτατης ανάγκης. Το Πολεμικό Ναυτικό της Αργεντινής κατέλαβε τα διάφορα λιμάνια της Παταγονίας και ο συνταγματάρχης Héctor Benigno Varela διατάχθηκε να επιβάλει την τάξη (με το 10ο Σύνταγμα Ιππικού). Σε πρώτη φάση η αιματοχυσία αποφευχθεί και ο Βαλέρα αποχώρησε, αλλά ξέσπασαν νέες απεργίες και οι δολοφονίες εκατέρωθεν έδιναν και έπαιρναν. Τα στρατόπεδα ήταν τα εξής. Από τη μία οι γαιοκτήμονες και οι «πατριώτες» (Liga Patriótica), απεργοί (ξένοι και ντόπιοι) από την άλλη.
Σε κάποια φάση των συγκρούσεων οι απεργοί πήραν αρκετούς ιδιοκτήτες αγροκτημάτων και τις οικογένειες τους ομήρους και σκότωσαν και κάποιους από αυτούς. Το 10ο Σύνταγμα Ιππικού αποβιβάστηκε στο λιμάνι Σάντα Κρουζ και σύντομα άρχισε να επιβάλει την τάξη με εκτελέσεις. Το 10ο Σύνταγμα Ιππικού απελευθέρωσε σταδιακά τους ομήρους, μετά από διάφορες αιματηρές συγκρούσεις με τους επαναστάτες. Οι εκτελέσεις του στρατού όμως δεν είχαν σταματημό.
Τελικά όσοι ένοπλοι απεργοί είχαν απομείνει ζωντανοί γνωρίζοντας ότι δεν θα υπήρχε έλεος αν παραδίνονταν και η μόνη ελπίδα για επιβίωση ήταν η μάχη, έκαναν μια απελπισμένη τελευταία προσπάθεια να πολεμήσουν στο σταθμό του τρένου Tehuelches αλλά τελικά νικήθηκαν. Συνολικά εκατοντάδες άνδρες τουφεκίστηκαν δίπλα σε τάφους που είχαν ανοίξει πριν οι ίδιοι με τα χέρια τους. Εκατοντάδες κάηκαν ζωντανοί. Ελάχιστοι σώθηκαν, μεταξύ τους και ο Σότο. Ο στρατός είχε ελάχιστες απώλειες. Ο Βαλέρα όμως θα πλήρωνε ακριβά τη νίκη του. Ο Kurt Wilckens, ένας τολστοικός αναρχικός, δε θα τον συγχωρούσε.
Ο Wilckens γεννήθηκε στη Γερμανία. Το 1910 ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου ασπάστηκε τις αναρχικές ιδέες. Εντάχθηκε στους Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου (IWW) και τελικά απελάθηκε από τις αμερικάνικες αρχές στη Γερμανία στις 27 Μαρτίου 1920. Στη συνέχεια μετανάστευσε στην Αργεντινή. Το μίσος του για τους φονιάδες των επαναστατών νίκησε τελικά τον ειρηνισμό του (ο ίδιος ήταν οπαδός του αναρχοχριστιανού Τολστόι) και έτσι την 27η Ιανουαρίου του 1923 σκοτώνει τον αντισυνταγματάρχη Héctor Benigno Varela.
Έγραφε συγκεκριμένα ο Βίλκενς: «Δεν ήταν εκδίκηση, δεν είδα στον Βαλέρα έναν χαμηλόβαθμο αξιωματούχο. Όχι, ήταν τα πάντα στην Παταγονία: κυβερνήτης, δικαστής, εκτελεστής και νεκροθάφτης. Θέλησα να τον χτυπήσω ως το γυμνό σύμβολο ενός εγκληματικού συστήματος. Αλλά η εκδίκηση είναι ανάξια για έναν Αναρχικό! Η αυγή, η αυγή μας, διεκδικεί όχι καυγάδες, όχι εγκλήματα, όχι ψέματα, επιβεβαιώνει τη ζωή, την αγάπη, την επιστήμη, εργαζόμαστε για να επισπεύσουμε αυτήν τη μέρα.»
Στις 15 Ιουνίου 1923, ο Kurt Wilckens σκοτώθηκε στη φυλακή από τον Ernesto Pérez Millán Temperley, μέλος της Liga Patriótica. Δυο χρόνια αργότερα, ο Pérez Millán Temperley πέθανε μετά από μια επίθεση από άλλο κρατούμενο σαν εκδίκηση για το φόνο του Wilckens.
Ο Κουρτ Βιλκενς
Τα επόμενα χρόνια ο ταξικός πόλεμος συνεχίζεται με αμείωτη ένταση στη χώρα αλλά ο αναρχισμός υποχωρεί, ενώ άνοδο εμφανίζουν τα μαρξιστικά κινήματα. Ειδικά αυτά που εντάσσονται στην αριστερή πτέρυγα του όχι και τόσο πολιτικά ορθού περονισμού.
Από την πτέρυγα αυτή θα ξεπηδήσουν οι Montoneros που τη δεκαετία του 70 μαζί με άλλους αριστερούς κοινωνικούς αγωνιστές θα συγκρουστούν με το ακροδεξιό παρακράτος της δημοκρατίας και στη συνέχεια με τη στρατιωτική χούντα (από το 76 και μετά). Από τον ακήρυχτο εμφύλιο πόλεμο που διάρκεσε από το 1970 μέχρι περίπου το 83 που σηματοδοτείται από την πτώση της χούντας που προκλήθηκε από την ήττα της Αργεντινής στα Φώκλαντ, περίπου 30.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και από τις δύο πλευρές (κυρίως όμως αριστεροί των οποίων τα πτώματα ποτέ δε βρέθηκαν – οι γνωστοί σαν εξαφανισμένοι).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η εξέγερση στην Παταγονία, μία από τις σημαντικότερες στην ιστορία της λατινικής Αμερικής, καταδεικνύει την ορθότητα της Μπακουνικής σκέψης γύρω από την επαναστατική δυναμικότητα των εργατών γης. Πράγματι ένα τόσο σημαντικό γεγονός προκλήθηκε από τους αγρότες και τους εργάτες γης και όχι από το βιομηχανικό προλεταριάτο. Επίσης αυτό το γεγονός κατάδειξε την ισχύ των μεταναστών που προασπίστηκαν τα δικαιώματα τους μαζί με τους ντόπιους αγωνιστές. Σαν ιστορικό παράδειγμα αποτελεί πρότυπο για το σήμερα όπου ο ρατσισμός προσπαθεί σε αντίθεση να χωρίσει τους εργάτες σε ξένους και ντόπιους.
Σε ελληνικό επίπεδο σίγουρα σε όλους έρχεται στο μυαλό η Μανωλάδα και λοιπά αγροτικά κολαστήρια…
Τέλος όσο αφορά την Ιστορία της Αργεντινής, η σφαγή των εξεγερμένων σημάδεψε την ιστορία της χώρας. Ο λαός δε ξέχασε τη σφαγή που δυστυχώς δε θα ήταν και η μόνη στην πολύπαθη ιστορία αυτής της χώρας.
Zero Geographic 